Nacija i etnos u akciji; etnonacionalizam i njegove paradigme

Sažetak

Rad je prvi dio šireg projekta koji se bavi konceptualnom analizom etnosa i nacije u akciji (etnonacionalizam). Autor najprije navodi metodologijske probleme u već samom određivanju problema; tvrdi da svako suvremeno istraživanje etnosa i nacije mora biti pristrano, pa se pristranost (bias) uključuje u metodologiju. Analizira zatim koncepte etnosa i nacije u suvremenim sociologijskim kompendijima (Sartori) i nalazi da je etnički kolektivitet askriptivnog karaktera uz dodatnu komplikaciju: njegovu vitalnost u suvremenim društvima. Prema autoru korisna je dioba na etničke grupe i etničke kategorije. Etničke su grupe kolektiviteti, sociopolitički artefakti koji podliježu povijesnim promjenama dok su kategorije manje više stalne tvorbe. Gotovo sve politike asimilacije temelje se na nastojanjima da se kategorije pretvore u etničke grupe, podložne političkoj manipulaciji. Nadalje autor razlikuje etničke i interesne grupe te klase; interesna grupa je kolektivitet organiziran u svrhu pridobivanja većih individualnih ili grupnih boljitaka za članove; postizanjem tih boljitaka interes grupe prestaje postojati, što je i osnovna razlika spram etničke grupe. Mogućnost udruživanja etničke grupe za postizanje dugoročnih boljitaka za etničku zajednicu najviše približava etničku grupu naciji; razlika je ipak u tome što etnička grupa iz svojih kolektivnih interesa isključuje posjedovanje ili ponovno posjedovanje političke suverenosti. Rad na kraju daje neke »minimalne« definicije upotrijebljenih kategorija: etničke kategorije, grupe, etničke oznake, etničke mreže i etnonacije.