Validacija hrvatske verzije Skale socijalnog samopoštovanja

Sažetak

Unutar teorije socijalnog identiteta konstrukt samopoštovanja dobio je središnju ulogu u objašnjenju međugrupne diskriminacije. Nadalje, teorija socijalnog identiteta naglasila je razliku između osobnog i socijalnog identiteta te tako pokušala izbjeći objašnjenja grupnih procesa i međugrupnih odnosa u odnosu na osobine pojedinca. No u provjeravanju pretpostavki te teorije, zbog nedostatka mjera socijalnog samopoštovanja, pretežno se upotrebljavaju mjere osobnog samopoštovanja. Stoga je prilagođena Skala kolektivnog samopoštovanja (CSES) (Luhtanen i Crocker, 1992), koja mjeri razinu socijalnog identiteta temeljenu na članstvu u zadanoj grupi i koja se pokazala korisnom u istraživanjima. Cilj istraživanja bila je validacija Skale kolektivnog samopoštovanja. Istraživanje je provedeno na 1014 građana Vukovara i 273 učenika i studenata iz Zagreba i Velike Gorice. U prvom su se koraku provjerile metrijske karakteristike hrvatske verzije skale, a u drugome se utvrdila njena valjanost i povezanost sa srodnim konstruktima. Iako dobiveno 4-faktorsko rješenje ne odgovara sasvim strukturi koju predlažu autorice skale, skala i na hrvatskom uzorku ima stabilnu faktorsku strukturu potvrđenu na dva različita uzorka te nudi podatak o visini pozitivnog i negativnog socijalnog samopoštovanja, o tome kako osoba doživljava da drugi percipiraju grupu kojoj pripada te koliko je ta grupa uopće važna za njeno samopoimanje. Sve četiri vrste informacija pokazale su se korisnima u objašnjenju nacionalnog identiteta, grupne pristranosti i međugrupnih stavova općenito. Vrijednosti pouzdanosti i valjanosti dobivene u dva provedena istraživanja sugeriraju da Skala kolektivnog samopoštovanja može biti korisno sredstvo za istraživanja grupnih procesa i međugrupnih odnosa i u Hrvatskoj.